Czołg Tiger II: potężny i piękny
Tiger II był niemieckim czołgiem ciężkim z okresu II wojny światowej. Ostatnia oficjalna niemiecka nazwa to Panzerkampfwagen Tiger Ausf. B, często skracana do Tiger B. W armii niemieckiej był znany nieoficjalnie jako Königstiger (niem. Tygrys bengalski i dosłownie „Tygrys królewski”). Alianci nazywali go zwykle King Tiger lub Royal Tiger.
Tiger II był następcą Tigera I, łącząc jego gruby pancerz z nachylonym pancerzem używanym na średnim czołgu Panther. Czołg ważył prawie 70 ton i był chroniony przez 100 do 185 mm (3,9 do 7,3 cala) pancerza z przodu. Był uzbrojony w długolufowe 8,8 cm KwK 43 L/71 armaty przeciwpancerne. Podwozie było również podstawą dla Jagdtiger bezwieżowego Jagdpanzer pojazdu przeciwpancernego.
Tiger II był wydany do ciężkich batalionów czołgów armii i Waffen-SS.
Historia powstania
Rozwój ciężkiego projektu czołgu został zainicjowany w 1937 roku, pierwszy kontrakt na projekt został przyznany Henschel. Kolejny kontrakt na projekt nastąpił w 1939 roku i został przyznany Porsche. Oba prototypy serii używały tego samego projektu wieży z Krupp, główne różnice były w kadłubie, transmisji, zawieszeniu i cechach motoryzacyjnych.
Zamówienia zostały złożone na 1500 Tiger II — nieco więcej niż 1347 czołgów Tiger I wyprodukowanych — ale produkcja była poważnie zakłócona przez alianckie naloty bombowe. Między innymi pięć nalotów między 22 września a 7 października 1944 zniszczyło 95 procent powierzchni podłogi zakładu Henschel.
Projektant
Głównym projektantem Tigera II był Erwin Aders, dyrektor techniczny Henschel & Son. Projekt wieży został opracowany przez Krupp pod kierownictwem Edwarda Grotte.
Budowa
Tiger II był produkowany z dwoma różnymi wieżami: wczesną wieżą Krupp (nazywaną także Porsche) i późniejszą wieżą Henschel (nazywaną także Serien-Turm). Oba typy wieży były zaprojektowane przez firmę Krupp, a nie przez Porsche lub Henschel, które były odpowiedzialne za produkcję kadłuba i podwozia czołgu. Wczesna wieża miała zaokrąglony kształt z dużym występem nad lufą armaty, co stanowiło słaby punkt w opancerzeniu. Późniejsza wieża miała prostszy kształt z płaskimi bokami i mniejszym występem nad lufą armaty, co poprawiało ochronę i ułatwiało produkcję. Miał długość 7,38 m (kadłub) lub 10,286 m (z działem do przodu), szerokość 3,755 m i wysokość 3,09 m. Załoga składała się z pięciu osób: dowódcy, działonowego, ładowacza, radiotelegrafisty i kierowcy.
Pancerz Tigera II był grubości od 25 do 185 mm, nachylony pod kątem od 8 do 50 stopni w zależności od części kadłuba lub wieży. Pancerz czoła kadłuba miał 150 mm grubości i był nachylony pod kątem 50 stopni, co dawało mu skuteczność równą 270 mm pionowego pancerza. Pancerz boczny kadłuba miał 80 mm grubości i był nachylony pod kątem 25 stopni, co dawało mu skuteczność równą 93 mm pionowego pancerza.
Pancerz czoła wieży miał 185 mm grubości i był nachylony pod kątem 9 stopni, co dawało mu skuteczność równą 198 mm pionowego pancerza. Pancerz boczny wieży miał 80 mm grubości i był nachylony pod kątem 25 stopni, co dawało mu skuteczność równą 93 mm pionowego pancerza.
Głównym uzbrojeniem Tigera II było działo kalibru 8,8 cm KwK 43 L/71, które miało długość lufy równą 71 kalibrom (6,29 m). Było to jedno z najsilniejszych dział przeciwpancernych używanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Działo mogło przebić pancerz o grubości ponad 200 mm na odległość ponad 1000 m przy użyciu pocisku PzGr.39/43 APCBC-HE-T (przeciwpancerny z czepcem balistycznym z głowicą burzącą i zapalnikiem smugowym). Działo mogło również strzelać pociskami HE (burzącymi), APCR (przeciwpancernymi rdzeniowymi), HEAT (kumulacyjnymi) i Gr.39 HL/B (kumulacyjnymi smugowymi).
Działo było stabilizowane w płaszczyźnie poziomej przez hydrauliczny system stabilizacji S.Z.F1/1 firmy C.Löwe & Co., który utrzymywał lufę na stałej wysokości względem poziomu terenu podczas jazdy czołgu. Działo było celowane za pomocą celownika Turmzielfernrohr TZF9b/1 firmy Leitz o powiększeniu x2,5 lub x5.
Tiger II był wyposażony w dwa karabiny maszynowe MG34 kalibru 7,92 mm: jeden sprzężony koaksjalnie z działem głównym i drugi umieszczony w przedniej części kadłuba obsługiwany przez radiotelegrafistę. Każdy karabin maszynowy miał zapas amunicji wynoszący około 5850 naboi.
Napęd Tigera II stanowił silnik benzynowy V-12 Maybach HL230 P30 o mocy 700 KM (515 kW). Silnik był połączony ze skrzynią biegów Maybach OLVAR OG401216B o ośmiu biegach do przodu i czterech do tyłu. Czołg miał zawieszenie oparte na belkach skrętnych z dziewięcioma kołami jezdnymi po każdej stronie kadłuba.
Zbiornik paliwa mieścił około 860 litrów benzyny, co pozwalało na przejechanie około 190 km po drodze lub 120 km w terenie. Jednak spalanie Tigera II było bardzo wysokie i wynosiło około 4,5 litra na kilometr. Dlatego czołg ten często potrzebował dodatkowego paliwa z cystern lub kanistrów.
Pierwsze testy
Pierwsze prototypy Tigera II zostały zbudowane w styczniu 1944 roku przez Henschel. Były one używane do różnych prób przez producenta i armię niemiecką. Niektóre z nich były wyposażone w wieżę Porsche, która miała być pierwotnie używana na czołgu Porsche. Jednak wieża ta okazała się zbyt ciężka i miała słabą ochronę pancerza, dlatego została zastąpiona przez wieżę Henschel.
W sierpniu 1944 roku dwa czołgi Tiger II zostały zdobyte przez Sowietów pod Sandomierzem i zostały przeniesione na poligon doświadczalny w Kubince. Podczas transportu oba czołgi miały różne problemy mechaniczne; system chłodzenia był niewystarczający dla nadmiernie upalnej pogody, gdzie silnik miał tendencję do przegrzewania się i powodowania pożaru.
Na poligonie w Kubince czołgi Tiger II były poddawane intensywnym testom balistycznym i porównywane z innymi niemieckimi i alianckimi czołgami. Wyniki testów pokazały, że pancerz Tigera II był bardzo odporny na pociski przeciwpancerne i burzące, ale podatny na pociski kumulacyjne i HESH (High Explosive Squash Head). Pociski HESH były nowym typem amunicji opracowanym przez Brytyjczyków w 1947 roku, który polegał na przyklejeniu plastycznej głowicy burzącej do pancerza i detonacji jej za pomocą zapalnika opóźnionego. Fala uderzeniowa powodowała odpryskiwanie fragmentów pancerza od wewnątrz i raniła załogę.
Pierwsze użycie na polu walki
Tiger II został po raz pierwszy użyty bojowo przez 503 Ciężki Batalion Pancerny podczas alianckiej inwazji na Normandię 11 lipca 1944 roku. Pierwsze starcie miało miejsce podczas operacji Goodwood, gdzie trzy czołgi Tiger II zniszczyły 12 brytyjskich czołgów Sherman Firefly i Cromwell w ciągu kilku minut.
Pierwszą jednostką na froncie wschodnim wyposażoną w Tiger II był 501 Ciężki Pancerny Batalion, który miał 25 operacyjnych sztuk Tiger II do 1 września 1944 roku. Wśród nich był czołg dowodzony przez słynnego asa pancernego Michaela Wittmanna, który zniszczył ponad 130 czołgów i dział samobieżnych podczas wojny. Wittmann zginął 8 sierpnia 1944 roku w bitwie pod Cintheaux, gdy jego Tiger II został trafiony przez pocisk z brytyjskiego czołgu Sherman Firefly lub kanadyjskiego samolotu myśliwskiego Hawker Typhoon.
Sukcesy
Tiger II był uważany za jeden z najlepszych czołgów ciężkich używanych podczas II wojny światowej ze względu na swoją siłę ognia i ochronę pancerza. W walce na dystans miał przewagę nad każdym innym pojazdem zarówno w ochronie pancerza jak i w sile działa. Mógł przebić pancerz każdego alianckiego czołgu na odległość ponad 1000 m, podczas gdy jego własny pancerz był odporny na większość pocisków przeciwpancernych.
Elitarne jednostki pancerne armii niemieckiej i Waffen-SS używały Tiger II, w takich Ciężkich Batalionach Pancernych 501, 502, 503, 505 i 506 oraz w Ciężkich Batalionach Pancernych SS 101, 102. Wśród nich były jednostki dowodzone lub obsługiwane przez znanych dowódców pancernych, takich jak Michael Wittmann, Otto Carius, Kurt Knispel czy Jürgen Brandt.
Największe bitwy
Tiger II brał udział w wielu bitwach na obu frontach wojny, ale największe bitwy miały miejsce pod koniec konfliktu, kiedy Niemcy byli zmuszeni do obrony swojej ojczyzny przed nacierającymi wojskami alianckimi.
Jedną z największych bitew była operacja Nordwind w styczniu 1945 roku, która była ostatnią niemiecką ofensywą na froncie zachodnim. Celem operacji było przełamanie linii alianckiej w Alzacji i Lotaryngii i odcięcie amerykańskich wojsk walczących w Ardenach. W operacji tej brało udział około 100 czołgów Tiger II z różnych jednostek pancernych. Jednak ofensywa nie osiągnęła swoich celów ze względu na silny opór aliantów i brak wsparcia lotniczego i logistycznego ze strony Niemców.
Inną dużą bitwą była bitwa o Budapeszt w grudniu 1944 – lutym 1945 roku, która była jedną z najdłużej trwających oblężeń miasta podczas II wojny światowej. W bitwie tej brało udział około 70 czołgów Tiger II z Ciężkiego Batalionu Pancernego SS 503. Bitwa ta była próbą odbicia oblężonego Budapesztu przez Niemieckie i Węgierskie siły zbrojne. Czołgi Tiger II były używane do atakowania radzieckich pozycji obronnych i wspierania piechoty. Jednak bitwa ta zakończyła się klęską dla Niemców i Węgrów, którzy stracili ponad 100 000 ludzi i większość swojego sprzętu.
Inną wielką bitwą była operacja Frühlingserwachen (Spring Awakening) w marcu 1945 roku, która była ostatnią Niemiecką ofensywą na froncie wschodnim. Celem operacji było odbicie Budapesztu i zabezpieczenie pól naftowych w zachodniej Węgierskiej Nizinie. W operacji tej brało udział około 150 czołgów Tiger II z różnych jednostek pancernych, w tym 503 Ciężki Pancerny Batalion SS i 509 Ciężki Pancerny Batalion. Operacja ta początkowo odniosła pewne sukcesy, ale została zatrzymana przez silny opór radziecki i kontratak. Niemcy ponieśli ciężkie straty w ludziach i sprzęcie, a wiele czołgów Tiger II zostało porzuconych lub zniszczonych przez załogi.
Ciekawostka
Jedną z ciekawostek związanych z czołgiem Tiger II jest fakt, że jeden z nich został zdobyty przez aliantów podczas bitwy o Ardeny w grudniu 1944 roku i został użyty do walki przeciwko Niemcom. Czołg ten należał do Ciężkiego Batalionu Pancernego SS 501 i został porzucony przez załogę po awarii silnika pod La Gleize w Belgii. Został on naprawiony przez amerykańskich inżynierów i przemalowany na oznaczenia alianckie. Następnie został użyty przez amerykańską 3 Dywizję Pancerną do ostrzału niemieckich pozycji w pobliżu Stavelot. Czołg ten był znany jako „Captured King Tiger No. 2” lub „Battling Bitch”.
Podsumowanie
Tiger II był najcięższym i najpotężniejszym czołgiem używanym przez Niemców podczas II wojny światowej. Jego działo mogło przebić pancerz każdego alianckiego czołgu z dużej odległości, a jego pancerz był odporny na większość pocisków przeciwpancernych. Jednak czołg ten miał wiele wad, takich jak nadmierna masa, słaba mobilność, niska niezawodność i wysokie koszty produkcji i utrzymania. Został wyprodukowany tylko w niewielkiej liczbie egzemplarzy i nie miał znaczącego wpływu na przebieg wojny. Mimo to pozostaje jednym z najbardziej znanych i legendarnych czołgów w historii.
Komentarze
Prześlij komentarz